PKWiU: Jak Stosować i Wybrać Kod?

PKWiU: Jak Stosować, Jak Wybrać i Jaki Ma Związek z PKD i Ryczałtem?

Każdy przedsiębiorca zakładający firmę musi wybrać kody PKD. Jednak w codziennej działalności, zwłaszcza przy wystawianiu faktur, pojawia się inny, znacznie bardziej skomplikowany skrót: PKWiU. Czym jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług? Dlaczego jest tak ważna dla Twoich podatków i czym różni się od PKD?
Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza tych rozliczających się na ryczałcie, ma problem z tym, jak stosować PKWiU. W tym artykule, jako nowoczesne biuro rachunkowe, wyjaśniamy wszystko krok po kroku.

PKWiU a PKD – Jaka Jest Kluczowa Różnica?

To podstawowe i najczęstsze źródło pomyłek. Oba skróty dotyczą klasyfikacji, ale w zupełnie innych obszarach.

PKD (Polska Klasyfikacja Działalności): To kod, który opisuje OGÓLNY profil Twojej działalności. Wybierasz go raz, przy rejestracji firmy w CEIDG. Mówi on urzędom, czym Twoja firma się zajmuje (np. 62.01.Z – Działalność związana z oprogramowaniem).
PKWiU (Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług): To kod, który opisuje KONKRETNY wyrób lub usługę, którą sprzedajesz na fakturze. Mówi on, co dokładnie sprzedałeś (np. 62.01.11.0 – Usługi związane z projektowaniem, programowaniem i rozwojem oprogramowania).

Mówiąc prościej: PKD to Twój zawód (np. „Informatyk”), a PKWiU to konkretna usługa, którą właśnie wykonałeś (np. „zaprojektowanie strony internetowej”).

Do Czego Służy PKWiU w Firmie? Kluczowe Zastosowania

W praktyce kod PKD interesuje głównie GUS. Natomiast kod PKWiU ma bezpośredni wpływ na Twoje pieniądze i podatki. Stosowanie PKWiU jest kluczowe w dwóch sytuacjach.

1. PKWiU a Stawka Ryczałtu

To najważniejsze zastosowanie. Jeśli wybrałeś ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, wysokość Twojego podatku (np. 17%, 15%, 12%, 8.5%) zależy WYŁĄCZNIE od kodu PKWiU usługi, którą wykonałeś.

Przykład: Usługi IT. Te sklasyfikowane pod kodem 62.01.1 są na ryczałcie 12%, ale już usługi wsparcia technicznego sklasyfikowane pod 62.02 mogą kwalifikować się do 8.5%. Błędny kod to ryzyko zapłaty złego podatku i poważnych konsekwencji skarbowych.
Więcej o formach opodatkowania pisaliśmy w naszym porównaniu: skala, liniowy czy ryczałt.

2. PKWiU a Podatek VAT

Podstawowa stawka VAT w Polsce to 23%. Jednak ustawa przewiduje szereg obniżonych stawek (8%, 5%, 0%) oraz zwolnień. Te wyjątki są niemal zawsze przypisane do konkretnych kodów PKWiU. Jeśli sprzedajesz np. usługi budowlane (objęte 8% VAT) lub usługi medyczne (zwolnione z VAT), musisz stosować właściwe kody PKWiU, aby udowodnić prawo do preferencji.

Co więcej, w nowym Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pole na kod PKWiU będzie odgrywało jeszcze większą rolę w automatycznej weryfikacji poprawności stawek VAT.

Jak Wybrać i Znaleźć Właściwy Kod PKWiU?

Skoro kod jest tak ważny, to jak go znaleźć? Przede wszystkim, odpowiedzialność za przypisanie właściwego kodu PKWiU do usługi lub towaru zawsze spoczywa na przedsiębiorcy (podatniku).

Skorzystaj z Wyszukiwarki GUS: Podstawowym narzędziem jest oficjalna wyszukiwarka na stronie Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Możesz tam przeszukiwać drzewo klasyfikacji lub wpisywać konkretne hasła (np. „usługi programistyczne”).
Opisz Dokładnie Swoją Usługę: Kluczowe jest to, co faktycznie robisz. Nazwa na fakturze ma drugorzędne znaczenie. Liczy się rzeczywisty charakter świadczenia.
Wystąp o Oficjalną Opinię (OIS): Jeśli masz wątpliwości (np. w kluczowej sprawie stawki ryczałtu), jedynym bezpiecznym rozwiązaniem jest złożenie wniosku do Ośrodka Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego w Łodzi o wydanie Ośrodkowej Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych (OIS). Jest to płatna, ale oficjalna opinia, która chroni Cię w sporach z Urzędem Skarbowym.

Jak Biuro Rachunkowe Może Pomóc w Stosowaniu PKWiU?

Musisz wiedzieć, że biuro rachunkowe nie nadaje kodów PKWiU – nie jesteśmy organem statystycznym ani doradcami podatkowymi w tym zakresie. Jednak dobre biuro rachunkowe jest Twoim najważniejszym partnerem w tym procesie.

W Luno Group, w ramach naszej usługi nowoczesnej księgowości online:

Monitorujemy spójność: Dzięki doświadczeniu wskazujemy, jeśli opis usługi na fakturze „gryzie się” ze stosowaną przez Ciebie stawką ryczałtu (np. widzimy opis „programowanie”, a stawkę 8.5%).
Wskazujemy ryzyko: Uprzedzamy o popularnych pułapkach i obszarach spornych (jak wspomniane usługi IT).
Wspieramy w procesie: Podpowiadamy, jak sformułować zapytanie o opinię OIS do GUS, aby uzyskać precyzyjną odpowiedź.

Podsumowanie

Podsumowując, PKD to ogólny profil Twojej firmy, a PKWiU to szczegółowy kod Twojego produktu lub usługi. Prawidłowe stosowanie PKWiU jest absolutnie kluczowe, jeśli rozliczasz się ryczałtem lub korzystasz z obniżonych stawek VAT. Pamiętaj, że to Ty jako przedsiębiorca jesteś za to odpowiedzialny.

Jeśli obawiasz się skomplikowanych rozliczeń ryczałtu lub VAT i szukasz partnera, który będzie aktywnie monitorował Twoje dokumenty, zapraszamy do kontaktu! Zadbamy o to, by Twoja księgowość była prowadzona bezpiecznie i poprawnie.

W kolejnym artykule przeczytasz o różnicach pomiędzy KPiR a Księga Handlową